MNISZEK LEKARSKI

Zibi · 2018-05-22 09:30:48

Mniszek lekarski - Taraxacum officinale (Compositae).

Opis.

Mniszek lekarski (pospolity - T. vulgaris, mlecz, dmuchawiec) -bylina do 50 cm wys.; liście zielone, nagie lub nieco owłosione, wcinane, wydłużone, wąskie, po środku posiadają główny przewód mleczny - przewodzący, tworzący z obu stron blaszki liściowej uwypuklenie (żeberko); kwiaty języczkowe, żółte, na pustych wewnątrz szypułkach; owoc - niełupka z puchem. Kwitnie od maja do czerwca. Roślina pospolita; rośnie na łąkach, na ugorach, w sadach i na pastwiskach, często tworzy duże zbiorowiska.

Surowiec.

Będziemy wykorzystywali korzeń, liść lub lepiej całe ziele i sam kwiat - Radix, Folium vel Herba et Flos Taraxaci.

W aptekach i w sklepach zielarskich można kupić Radix Taraxaci, FP I, II, III, IV i V (opak. 50 g)/Herba Lux, Herbapol, Kawon/ oraz Succus Taraxaci - płyn 100 g /Phytopharm/ (zażywać 5 ml leku w 100 ml wody 3-4 razy dz.).

Korzeń wykopuje się na wiosnę lub w jesieni, choć jest bardzo wartościowy cały rok; liście lub ziele zbiera się od wiosny do jesieni; natomiast kwiaty w czasie kwitnienia, przy czym należy je “rozskubać”.

Wszystkie surowce należy wysuszyć w temp. do 40o C.

Skład chemiczny.

Liście (ziele) zawierają witaminy, np. wit. C - do 100 mg/100 g, karoten - do 8 mg, kw. foliowy, tiaminę, ryboflawinę, cholinę, tokoferol, fitochinony, pirydoksynę; sole mineralne, np. wapnia, fosforu, żelaza, miedzi, manganu, potasu, kobaltu, cynku, magnezu, molibdenu i sodu; związki gorzkie - laktony seskwiterpenowe, np. laktukopikryna, taraxacyna, tetrahydrovidentyna B, germakran w postaci beta-glikozydów, taraksterol, beta-amyryna; inulinę - do 25%, inozyt, stymulatory biogenne zwiększające odporność organizmu; flawonoidy, olejek eteryczny (ślady), cukrowce, żywice i politerpeny.

Kwiaty zawierają aktywnie działający pyłek, luteinę, witaminy, sole, stymulatory, flawony i substancje gorzkie.

Korzenie posiadają: inulinę - do 40%, gumy roślinne - do 4%, glicerydy kwasów: palmitynowego, oleinowego, melisowego i linolowego, mannitol (w zielu także), laktony seskwiterpenowe - tetrahydrovidentyna B, cholinę, germakran, pseudotaraxasterol, taraxasterol, taraxerol, betaamyrynę, żywice.

Działanie.

Surowce działają żółciopędnie, moczopędnie, ogólnie wzmacniająco, odtruwająco (oczyszczająco ze szkodliwych substancji), saluretycznie - przeciwobrzękowo, przeciwreumatycznie, przeciwartretycznie; wzmacniają i uszczelniają naczynia krwionośne, zapobiegają powstawaniu miażdżycy; regulują krwawienia miesiączkowe (kwiaty i ziele), regulują przemianę materii, zapobiegają powstawaniu kamicy moczowej i żółciowej oraz powstawaniu zastojów żółci, regulują pracę wątroby (zapobiegają stłuszczeniu -działanie lipotropowe i marskości), trzustki i pęcherzyka żółciowego, zwiększają poziom hemoglobiny, liczbę krwinek czerwonych i białych we krwi (działanie pewne i łatwe do potwierdzenia), przy czym dotyczy to wyłącznie ziela; poprawiają samopoczucie, pobudzają apetyt.

Należy dodać, że mniszek zwiększa (uintensywnia) oddychanie wewnątrzkomórkowe (utlenianie cukrowców i tłuszczowców), a co za tym idzie - przyśpiesza metabolizm (ważne przy otyłości).

Wskazania: wszelkie choroby skórne i metaboliczne, zaparcia, wszelkie choroby zakaźne, choroby pęcherzyka, dróg żółciowych, wątroby, trzustki, śledziony i żołądka, nawracające schorzenia bakteryjne i wirusowe (zmniejszona odporność immunologiczna organizmu), osłabienie, złe samopoczucie, pękanie naczyń krwionośnych (liście lub ziele!), niedokrwistość, zmniejszona liczba limfocytów we krwi oraz granulocytów i monocytów (polecam łączyć w tym przypadku ziele mniszka z zielem bluszczyka kurdybanka), brak łaknienie, zaburzenia trawienia, zaburzenia miesiączkowania i hormonalne (kwiat mniszka + kwiat malwy + plecha morszczynu + ziele bylicy piołun + ziele glistnika - w równych częściach - napar pić 3 razy dz. po 100 ml, sporządzony z 2 łyżek mieszanki na 1 szkl. wrzątku), miażdżyca (ziele mniszka + ziele jemioły + plecha morszczynu - 1 łyżka mieszanki na 1 szkl. wrzątku; pić 3 razy dz. po 150 ml; stosować też w innych chorobach wieku starczego), kamica moczowa, skąpomocz, obrzęki (ziele mniszka + kwiat krwawnika + ziele glistnika + ziele skrzypu + kwiat arniki + liść brzozy + ziele nawłoci + owoc jałowca + owoc kopru + kwiat lipy - w równych częściach - sporządzić napar z 2 łyżek mieszanki na 2 szkl. wrzątku; pić 4 razy dz. po 100-150 ml; stosować też przy skąpomoczu).

Napar: 2 łyżki ziela (liści) lub korzeni, albo 3 łyżki zmielonych kwiatów zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 100-200 ml; niemowlęta ważące 3-4 kg - 6-8,5 ml, 5-6 kg - 10,7 - 12,8 ml, 7-8 kg - 15-1? ml, 3-4 razy dz.; dzieci ważące 10-15 kg - 21-32 ml, 20-25 kg - 42,8-53,5 ml, 30-35 kg - 64-75 ml, 40-45 kg - 85,7-^6,4 ml, 50-55 kg - 107-117,8 ml, 3-4 razy dz.

Nalewka mniszkowa - Tinctura Taraxaci (mniszkówka): pół szkl. ziela (liści), korzenia lub 1 szkl. kwiatów zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3- 4 razy dz. po 5-10 ml; dzieci ważące 10-15 kg - 1-2 ml, 20-25 kg - 3-4 ml, 30-35 kg - 4,5-5 ml, 40-45 kg -5,5-6 ml, 50-55 kg - 6,5-7 ml, 3 razy dz.

Intrakt mniszkowy - Intractum Taraxaci: pół szkl. świeżych zmielonych liści (ziela) lub korzeni, albo też 1 szkl. świeżych zmielonych kwiatów zalać 400 ml alkoholu 40-60% o temp. 70-80o C; wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać jak nalewkę.

Alkoholatura “zimna": pół szkl. zmielonego ziela (świeżego), korzenia lub 1 szkl. świeżych zmielonych kwiatów zalać 250 ml alkoholu o temp. pokojowej; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać jak nalewkę.

Sok mniszkowy - Succus Taraxaci: świeże umyte ziele i (lub) korzeń przepuścić przez sokowirówkę. Sok zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżeczce lub łyżce. Można go zakonserwować poprzez zalanie 40% alkoholem (100 ml soku na 100 ml alkoholu). Odrzuconą przez sokowirówkę masę roślinną nie wyrzucać lecz sporządzić z niej alkoholaturę (patrz wyżej) lub macerat: pół szkl. masy roślinnej zalać 1 szkl, wody przegotowanej o temp. pokojowej; macerować 6-8 godzin, przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 100-200 ml. Większą ilość maceratu przechowywać w lodówce, nie dłużej jednak jak 5 dni.

Miód mniszkowy - Mel Taraxaci: na każdą łyżkę świeżego zmielonego ziela lub korzenia (może być też suche) dać 2 łyżki miodu i 10 kr. alkoholu lub gliceryny, wymieszać. Zażywać 3 razy dz. po 1 łyżce. W tej samej proporcji miesza się miód z sokiem mniszkowym. Można także alkoholaturę, intrakt i nalewkę zmieszać z miodem (100 ml na 100 ml) uzyskując Alkoholmel Taraxaci, który zażywa się 3 razy dz. po 1 łyżce.

Potrawka mniszkowa: przynajmniej 1 kg ziela lub samych liści (bez kwiatów), najlepiej wiosennych zmielić przez maszynkę do mięsa o jak najdrobniejszym sitku (soku nie odlewać!). Tak przyrządzoną masę włożyć do rondla, dodać 3-4 łyżki wody, trochę oleju jadalnego i gotować bez przykrycia 10 minut, pilnując jednak aby się nie przypaliło (gdy nadmiernie odparuje woda dodać jej nieco). Na końcu dodać nieco wywaru z rosołku (kostka rosołowa). Z tłuszczu i mąki zrobić zasmażkę białą, rozprowadzić tłustym mlekiem lub śmietaną, dodać ją do masy roślinnej, wymieszać, osolić do smaku, dodać czosnek lub cebulkę drobno pokrajaną i przysmażoną, jeśli ktoś lubi imbir, curry, ziele angielskie i pieprz. Podawać do ziemniaków gotowanych (puree) lub smażonych (frytek) oraz mięs i jajek sadzonych.

Wyciąg glicerynowy z mniszka - Gliceroextractum Taraxaci: pół szkl. suszonego lub świeżego zmielonego ziela zalać 90 g (3 opak. 30 g) gliceryny i 100 ml wódki; wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać 1 raz dz. po 1 łyżce w 50 ml wody z sokiem lub 3 razy dz. po 1 łyżeczce przy zaparciach połączonych ze wzdęciami, bólami brzucha oraz przy otyłości.

Rp.

Nalewka mniszkowa - 10 ml

Nalewka miętowa - 10 ml

Nalewka piołunowa - 10 ml

Nalewka tymiankowa - 10 ml

Nalewka cykoriowa - 10 ml

Nalewka tatarakowa - 10 ml

Płyny wymieszać. Zażywać 3 razy dz. po pół łyżeczki. Typowy lek pobudzający wydzielanie soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego (amara) oraz żółciopędny i żółciotwórczy (cholagoga et choleretica).

Wskazania: brak łaknienie, zaburzenia trawienia, zastoje i niedostateczne wydzielanie żółci, kamica żółciowa, brak enzymów jelitowych i trzustkowych, niedokwaśność, osłabienie.

Rp.

Ziele mniszka - 1 łyżka

Liść pokrzywy - 1 łyżka

Liść babki - 1 łyżka

Korzeń łopianu - 1 łyżka

Ziele glistnika - 1 łyżka

Wymieszać. 2 łyżki mieszanki zalać 1 szkl. wrzącej wody; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić 4 razy dz. po 100 ml.

Dzieci ważące 25-30 kg - 35,7-42,8 ml, 35-40 kg - 50-57 ml, 45-50 kg - 64-71 ml, 4 razy dziennie.

Mieszanka działa wzmacniająco, już po 10 dniach stosowania powoduje zwyżkę liczby limfo- i erytrocytów oraz stężenie hemoglobiny we krwi, wzmaga odporność organizmu (zwłaszcza wtedy gdy leczenie będzie powtarzało się co 30 dni przez 14 dni), poprawia samopoczucie, przywraca chęć do życia, do pracy i nauki, poprawia stan skóry i włosów, oczyszcza krew ze szkodliwych substancji, reguluje wypróżnienia, trawienie i przemianę materii.

Podobnie działają dwie poniższe mieszanki ziołowe:

Rp.

Ziele mniszka - 1 łyżka

Ziele jemioły - 1 łyżka

Kłącze lub liść lepiężnika - 1 łyżka

Liść konwalii lub kłącze (ziele) kokoryczki - 1 łyżka

Ziele bluszczyka kurdybanka - 1 łyżka

Ziele skrzypu - 1 łyżka

Ziele fiołka tr. - 1 łyżka

Liść pokrzywy - 1 łyżka

Kwiat (ziele) nagietka - 4 łyżki

Liść babki - 1 łyżka

Wymieszać. Przyrządzić i pić jak wyżej, przy czym można ją podawać dzieciom ważącym 10-15 kg - 14-21 ml; 20-25 kg - 28,5-35,7 ml 4 raz; dz.

Wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe.

Rp.

Ziele mniszka - 1 łyżka

Nasienie lub ziele wiesiołka dwuletniego lub dziwnego - 2 łyżki

Plecha morszczynu - 1 łyżka

Ziele ruty - 1 łyżka

Liść pokrzywy - 1 łyżka

Ziele jemioły - 1 łyżka

Wymieszać. Przyrządzić napar i pić jak wyżej.

Wskazania do stosowania powyższych (3) mieszanek to: choroby krwi (białaczka, niedokrwistości), zmniejszona odporność układu immunologicznego, nowotwory, otyłość, zaburzenia metaboliczne i hormonalne, choroby zakaźne, skórne, wątroby i trzustki, miażdżyca, po zawale, osłabienie serca, niewydolność krążenia (choroba wieńcowa), choroby alergiczne, zaburzenia w wydzielaniu i przepływie żółci, pękanie i przepuszczalność naczyń krwionośnych, reumatyzm, stwardnienie rozsiane, cukrzyca, zaparcia, złe samopoczucie, zaburzenia miesiączkowania, okres po- i przekwitania, artretyzm, choroby oczu, skąpomocz, kamica moczowa i żółciowa, stany zapalne żołądka i jelit, choroba wrzodowa, rekonwalescencja, zapalenie przydatków, zatrucia, zawroty głowy, skoki ciśnienia, zgaga.

Powyższe mieszanki proponuję stosować na zmianę i wraz z preparatem mineralno-witaminowym (np. Vitaral, Duovit). Kuracja taka daje wprost zaskakujące efekty lecznicze.

http://www.rozanski.ch/fitoterapia2.htm

Zibi · 2019-04-16 10:25:37

Syrop z Mniszka lekarskiego..

https://www.youtube.com/watch?v=x_EryJonSFM

Zibi · 2019-04-16 10:45:50

Wino z mniszka lekarskiego:
Proporcje na 5 litrów wina:

Zrywamy około 1500-2000 kwiatów, rozsypujemy na ściereczkę na 15 minut aby z kwiatów uciekły wszystkie owady. Kwiatu przesypujemy do dużego garnka i zalewamy woda o temp. 60 stopni. Garnek przykrywamy.
Po 24 godzinach płyn przecedzamy przez ściereczkę i wlewamy do szklanego balonu poj. 5 litrów. W płynie rozpuszczamy 500 gram cukru. Do płynu sok z 1-2 cytryn lub pomarańczy. Dodajemy przygotowane drożdże szlachetne do win białych - matka drożdżowa. Balon zatykamy rurką fermentacyjną z wodą.
Fermentacja powinna ruszyć najpóźniej nazajutrz. Nastaw trzymamy w ciepłym miejscu.
Po tygodniu zlewamy odrobinę płynu z nastawu i rozpuszczamy w nim kolejne pół kilo cukru.
Kiedy fermentacja zwolni badamy poziom cukru, lub smak i w razie potrzeby dodajemy cukier rozpuszczając go w nastawie. Dodajemy stopniowo, najlepiej po 200 gram, czyli po szklance. Należy uważać by nie przesłodzić.
Kiedy po 1-2 tygodniach minie fermentacja burzliwa, możemy dodać nieco wody, lub lepiej płynu przygotowanego podobnie jak nastaw, czyli z wymoczonych kwiatów mniszka. Tyle aby balon był pełny. Kiedy fermentacja ustanie wino zacznie sie klarować,
wówczas co jakiś czas zlewamy je gumowym lub silikonowym wężem znad osadu.
Po 3 miesiącach wino jest zdatne do spożycia, ale powinno jeszcze postać aby zupełnie się wyklarować i dojrzeć. Do wina możemy dodać więcej soku np. z pomarańczy aby nabrało pomarańczowego posmaku i aromatu. Można też dla aromatu dodać pomarańczowej skórki otartej z owoców..